Postacie mają szansę rozwinąć swoje moce i umiejętności wraz z upływem czasu. I ma to swoje odzwierciedlenie w systemie nagradzania punktami doświadczenie. Po zamknięciu każdego sezonu postacie otrzymują punkty doświadczenia zależnie od działań jakie podejmowały w tym okresie. Sezon obejmuje trzy miesiące. Zima - grudzień, styczeń, luty. Wiosna - marzec, kwiecień, maj. Lato - czerwiec, lipiec, sierpień. Jesień - wrzesień, październik, listopad.
Punkty doświadczenia wydaje się na zakup nowych poziomów w Sztukach (Arts) i Umiejętnościach (Abilities), albo na podniesienie ich poziomu. Postać otrzymuje punkty na konkretną Umiejętność bądź sztukę o ile spędza sezon (sezony) na studiowaniu wybranej dziedziny (sztuki). Wydając punkty doświadczenia można więc podnieść o poziom (poziomy) tę dziedzinę którą się studiowało w sezonie.
Za każdym razem gdy postać spędzi sezon na studiowaniu danej dziedziny, otrzymuje punkty doświadczenia do Puli Postępu (Advancement Total) obliczoną według poniższej reguły:
Pula Postępu = Jakość źródła + Bonus z zalet - Kara z Wad
W jednym sezonie bohater może zyskać doświadczenie wyłącznie do jednego typu Postępu (np. Przygoda, Nauka, Trening, Praktyka, etc).
Wyjątkowo postać może zdobywać doświadczenie poprzez Ekspozycję jedynie w tych sezonach, w których nie zdobywa punktów doświadczenia z żadnej innej formy Postępu. Ekspozycja oznacza tutaj naukę poprzez bezpośrednie zetknięcie się z daną rzeczą lub dziedziną, choć jest to zdecydowanie najmniej efektywny sposób nauki.
Postać może podejmować inne działania, które nie skutkują zdobywaniem punktów doświadczenia, a mimo to uzyskiwać doświadczenie z Ekspozycji, do tego zalicza się m.in. wymyślanie zaklęć w laboratorium czy tworzenie mebli na sprzedaż.
Najczęściej jest to dość abstrakcyjne zadanie, żeby określić (przypisać) jakie czynności wykonuje postać w konkretnym sezonie. Normalna postać musi pracować przez dwa sezony, a dostaje dwa sezony „wolne”. Realnie bohater nie może wyłączyć się z regularnej pracy na 2 sezony, jego wolny czas rozłożony jest równomiernie przez cały rok. Innymi słowy jest w stanie studiować wybraną dziedzinę w przerwach między regularną pracą, albo podczas niej o ile to możliwe. Owe 2 sezony spędzone na pracy generują jednak doświadczenie z Ekspozycji (jak opisujemy niżej). Oczywiście bohater może mieć rzeczywiście wolny sezon, ale jest to raczej kwestią społecznego pochodzenia postaci.
Praca w laboratorium magicznym zawsze wymaga poświęcenia całego bieżącego sezonu. Postać Maga ma 4 wolne sezony w roku które może przypisać do czynności studiowania albo innej, wedle własnego uznania. Jeśli mag wykonuje działania inne niż studiowanie przysługuje mu doświadczenie z Ekspozycji tak jak każdej innej postaci.
Postacie Towarzyszy powinny spędzić 2 sezony na pracy dla Zgromadzenia, ale grupa może ustalić inaczej, jeśli np. praca-zadanie jest realizowane w ramach przygody. Wówczas postacie uczestniczące w przygodzie otrzymuję doświadczenie z tytułu przygody, a nie ekspozycji.
Niektóre źródła wiedzy, zwłaszcza nauczyciele i summae (księgi i podręczniki) same posiadają określony poziom. Korzystając z nich, bohater nie może osiągnąć poziomu w Umiejętności lub Sztuce wyższego niż poziom źródła. Dodatkowo - nie może zdobyć żadnych punktów doświadczenia z tego źródła, które przeznaczyłby na kolejny poziom Umiejętności/Sztuki. Ograniczenie to nazywane jest Gain Limit.
Ekspozycja oznacza naukę poprzez bezpośrednie zetknięcie się z daną rzeczą lub dziedziną, choć jest to zdecydowanie najmniej efektywny sposób nauki. W przypadku Ekspozycji jakość źródła zawsze wynosi 2.
Tak zdobyte punkty doświadczenia można podzielić między dowolne dwie Umiejętności lub Sztuki, które były regularnie używane podczas danego sezonu. Ekspozycja obejmuje zarówno wykonywanie czegoś samodzielnie, jak i pomoc innym w wykonaniu czynności. Szczególnie prace w laboratorium magicznym przynoszą punkty doświadczenia z Ekspozycji magowi i jego asystentom.
Postać może zdobywać doświadczenie uczestnicząc w przygodach. Zajmuje to cały sezon, nawet jeśli sama przygoda go nie obejmuje. Wówczas postać spędza resztę sezonu konsolidując to, czego się nauczyła podczas dramatycznych wydarzeń. Gracz może zdecydować się nie korzystać z doświadczenia zdobytego podczas przygody, jeśli była ona na tyle krótka, że pozwala na inne formy studiowania.
W przypadku uczestniczenia w przygodach jakość źródła waha się od 5 do 10.
Jakość źródła dla uczestniczenia w przygodach jest ustanawiana przez Mistrza Gry w zależności od tego, jak ważna była przygoda i ile było w niej okazji do nauki. Doświadczenie z przygody można dodać do dowolnej Umiejętności lub Sztuki używanej podczas przygody i podzielić między dowolną liczbę Umiejętności. Każda Umiejętność faktycznie używana w ramach przygody kwalifikuje się, tak samo jak Umiejętności używane „poza sceną”, na przykład podczas podróży. Punkty doświadczenia mogą być przyznawane tylko do tych Sztuk używanych „podczas scen”.
Można przyznać maksymalnie pięć punktów doświadczenia z przygody do jednej Umiejętności lub Sztuki.
Postać może próbować świadomie zgłębiać jakąś tematykę, podejmując wysiłki na własną rękę. Jest to bardziej efektywne niż ekspozycja, ale wymaga pełnego zaangażowania (full-time activity).
Jakość źródła w tym przypadku waha się 3–8, zazwyczaj 4.
W większości przypadków Jakość Źródła dla praktyki wynosi cztery, zależnie od tego jak użyteczne może być otoczenie. Poniżej jako wskazówka cztery przypadki, które wpływają na zmianę Jakości Źródła:
W pozostałych przypadkach Jakość Źródła wynosi zawsze cztery.
Punkty doświadczenia z praktyki można podzielić między kilka Umiejętności. Jeśli Jakość Źródła byłaby inna dla różnych Umiejętności, całkowita liczba zdobytych punktów doświadczenia opiera się na najniższej z Jakości Źródła. Sztuki Hermetyczne nie mogą być zwiększane poprzez prostą praktykę.
Trening to zaplanowana aktywność 1 na 1, gdzie trener pokazuje uczniowi, co powinien robić. Postać musi mieć minimalnie poziom 2 w danej Umiejętności, zanim będzie mogła pełnić rolę trenera.
Jakość źródła w tym przypadku = poziom trenera w danej Umiejętności, której naucza+ 3
Gain Limit = poziom trenera w danej Umiejętności, której naucza.
Trener musi mieć wyższy poziom umiejętności niż uczeń. Jednakże może zarabiać na życie, trenując ucznia. Uczeń może być nauczany tylko Umiejętności, którą trener używa do zarabiania na życie przez cały sezon. Uczeń będąc trenowanym, nie może zarabiać na życie ani produkować niczego użytecznego. Mistrz i uczeń nie muszą używać wspólnego języka w większości przypadków.
Trener zdobywa punkty doświadczenia z Ekspozycji w danej Umiejętności, którą trenuje, tak samo jak przy normalnym użyciu Umiejętności do zarabiania na życie. Jednakże trener zdobywa punkty doświadczenia z Ekspozycji tylko w sezonach poświęconych na szkolenie ucznia. Sztuki Hermetyczne nie mogą być zwiększane poprzez trening.
Postacie mogą być nauczane przez innych bohaterów. Zanim nauczyciel będzie mógł w ogóle rozpocząć nauczanie musi osiągnąć co najmniej najmniej 2 poziom w danej Umiejętności lub co najmniej 5 poziom w danej Sztuce. Nauczyciel i uczniowie muszą posługiwać się wspólnym językiem. Oczywiście nauczyciel musi mieć wyższy poziom w danej Umiejętności lub Sztuce niż uczeń.
Jakość źródła w tym przypadku = poziom Communication + poziom Teaching + 3 + bonus
Gain Limit = poziom nauczyciela w danej Umiejętności lub Sztuce, której naucza.
Nauczyciel może uczyć wielu podopiecznych. Maksymalna liczba uczniów równa jest poziomowi Teaching x 5. Jeśli Nauczyciel posiada Teaching na poziomie 0, wówczas może nauczać wyłącznie jednego ucznia na raz.
Jest też zaleta nauczania indywidualnego. Jeśli nauczyciel ma jednego ucznia, bez względu na to, czy chodzi o Sztukę czy Umiejętność, Jakość Źródła otrzymuje bonus +6. Jeśli ma dwóch uczniów, bonus wynosi +3. Jeśli uczniów jest więcej, nie ma extra bonusów.
Nauczyciel nie może podjąć w sezonie innych działań poza nauczaniem, ale otrzymuje doświadczenie z ekspozycji do umiejętności Teaching albo to języka w jakim naucza. Sztuki Hermetyczne mogą być nauczane włącznie w systemie indywidualnym. Wówczas należy się bonus +6 do Jakości Źródła.
Postacie mogą się uczyć studiując księgi czy traktaty i praktykować, jeśli przedmiot nauki tego wymaga. Żeby zacząć zdobywać wiedzę z ksiąg musisz być biegły w języku, w którym jest ona napisana (masz poziom 4 lub wyższy) oraz potrafisz czytać i pisać w tym języku (co wymaga poziomu w Artes Liberales).
Rozróżniamy dwa typy ksiąg: summae (pojedyncza: summa) i tractatus (pojedyncza: tractatus). Summa zawiera uporządkowany opis tematu, zaczynając od podstaw do określonego poziomu. Może być studiowana tak długo, jak poziom studenta w danym temacie jest niższy niż poziom księgi. Tractatus zawiera dogłębną analizę wybranego aspektu szerszej tematyki. Jest zatem przydatny dla studentów na dowolnym poziomie umiejętności, ponieważ nigdy nie można wszystkiego zgłębić na temat danego zagadnienia.
Summae - Jakość Źródła i Poziom
Gain Limit doświadczenia z Summae = Poziom Summa
Tractatus - Jakość Źródła.
Aby dowiedzieć się o zasadach obliczania Jakości Źródła dla ksiąg zobacz do akapitu „Pisanie Ksiąg” poniżej. W większości przypadków jakość i poziom summae będą po prostu odnotowane jako cechy księgi. Księgi mogą być pisane na temat dowolnej Sztuki Hermetycznej lub Umiejętności, w tym również Umiejętności Nadnaturalnych i Umiejętności Spell Mastery. Postać może studiować Umiejętność Nadnaturalną z księgi tylko wtedy, gdy posiada tę umiejętność przynajmniej na 1 poziomie.
Czytanie Summae: Student może czerpać korzyść z summae tak długo, jak jego poziom w danej Sztuce lub Umiejętności jest niższy niż poziom tekstu. Dlatego summa może być studiowana przez kilka sezonów z zyskiem.
Studiowanie Tractatus: Studiowanie tractatus trwa jeden sezon, a student może analizować dany tractatus tylko raz czerpiąc z tego korzyści. Osoba nie zyskuje niczego, studiując tractatus napisany przez samego siebie.
Magowie mogą studiować Sztuki Hermetyczne korzystając z surowej Vis. Jest to dość kosztowny proces gdyż zużywa Piony Vis. Na każde pięć poziomów (lub ich proporcjonalną część - zależnie ile poziomów posiada Mag) studiowanej sztuki Mag musi zużyć jeden Pion Vis o korespondującym typie i dodatkowo jeden Pion Vis dowolnego rodzaju.
Jakość źródła w tym przypadku = rzut Stress Die + bonus z Aury
Jeśli rzut Stress Die zakończy się fuszerką, Mag może zapaść w Magiczny Zmierzch. Liczba kości fuszerki (botch dice) równa jest liczbie Pionów Vis użytych podczas nauki. Studiowanie z surowej Vis nie wymaga laboratorium Hermetycznego; w zasadzie można to zrobić wszędzie. Większość magów jednak studiuje surową Vis w swoim laboratorium.
Czasami zewnętrzne wydarzenia (jak atak smoka na Zgromadzenie) mogą zakłócić skupienie studiowania. W większości przypadków rozproszenie nie ma wpływu na grę, chyba, że jest to przygoda a postać decyduje zdobyć doświadczenie z przygód. Długotrwała przerwa w nauce (rozproszenie) trwająca więcej niż miesiąc redukuje Postęp czy pisanie ksiąg. Za każdy miesiąc rozproszenia zredukuj zdobyte doświadczenie o 1/3 (zaokrąglając w górę)
Zanim Mag usiądzie to tworzenia ksiąg, musi osiągnąć w danej Sztuce co najmniej 5 poziom, lub 2 poziom w Umiejętności o której planuje napisać księgę. Musi również mieć co najmniej 5 poziom w języku, w którym chce napisać księgę. Księgi można pisać na temat dowolnej Umiejętności, włącznie z Umiejętnością Spell Mastery dowolnego zaklęcia. Nauka z ksiąg dotyczących praktycznych Umiejętności wymaga od czytelnika zarówno praktykowania jak i czytania.
Jakość źródła Summae = poziom Communication autora + 6 + bonus
Gain Limit doświadczenia z Summae = Poziom Summa
Jakość źródła Tractatus = poziom Communication autora + 6
Każda summa jest opisana dwoma czynnikami: poziomem, który reprezentuje ilość zawartej w niej wiedzy, oraz jakością, obrazującą jak dobrze księga została napisana. W chwili rozpoczęcia tworzenia summa autor ustala poziom ukończonej książki. Poziom może być dowolnie określony przez autora z następującym ograniczeniem: maksymalnie połowa aktualnego poziomu Maga w odpowiedniej Sztuce lub Umiejętności. Jakość summae jest równa Communication autora + 6.
Jeśli autor zdecyduje się ustawić poziom summae poniżej swojego maksimum, otrzymuje bonus do jakości. Dla Sztuk Hermetycznych bonus wynosi jeden punkt za każdy poziom, o który zostaje zredukowana summa. Dla Umiejętności, bonus wynosi trzy punkty za każdy taki poziom. Bonus ten nie może przekroczyć podstawowej jakości summae, więc ostateczna jakość nie może być większa niż dwukrotność Communication autora + bonusy z Zalet + 6.
Po ustaleniu poziomu księgi rozpoczyna się jej tworzenie. Za każdy sezon spędzony na pisaniu postać gromadzi punkty równe poziomowi jej Communication + Language. Kiedy suma punktów osiągnie lub przekroczy poziom summae dla Sztuk lub pięć razy poziom summae dla Umiejętności, księga zostaje ukończona. Poziom księgi nie może być zmieniony w trakcie pisania (jeśli postać na przykład poprawi Sztukę lub Umiejętność). Po rozpoczęciu, książka musi być ukończona na początkowym poziomie lub w ogóle nie zostanie ukończona.
Przykład: Quintus posiada 24 poziom w Ignem, Communication -1 i Language 5, chce napisać summae o Ignem. Decyduje, że poziom summae będzie wynosił 12 - czyli maksimum, które może wybrać. Podczas pierwszego sezonu pisania gromadzi 4 punkty (suma jego Communication + Language). Zbiera kolejne 4 w drugim sezonie, co daje mu 8, i jeszcze 4 w trzecim, łącznie 12. Osiągnął zamierzony poziom księgi, więc jest ona ukończona pod koniec trzeciego sezonu. Jakość summae wynosi 5. Gdyby zdecydował się napisać summae na poziomie 6, zajęłoby mu to dwa sezony, a jakość summae wynosiłaby 10, ponieważ bonus z obniżenia poziomu o sześć punktów jest ograniczony do 5 przez bazową jakość książki.
Napisanie tractatus zajmuje jeden sezon. Jakość traktatu jest równa Communication autora + 6. Postać może napisać maksymalnie tyle traktatów, ile wynosi połowa jej wyniku w wybranej Umiejętności lub jedna piąta jej wyniku w Sztuce, zaokrąglając w obu przypadkach w górę.
Księgi można kopiować na dwa sposoby: starannie lub szybko.
Staranne skopiowanie traktatu zajmuje jeden sezon. Za każdy sezon spędzony na starannym kopiowaniu summae postać gromadzi punkty równoważne 6 + jej poziom w Umiejętności Profession: Scribe. Kiedy uzbiera punkty równe poziomowi summae, księga zostaje skopiowana. Starannie skopiowana księga ma tę samą jakość co oryginał.
Postać może kopiować księgi na szybko, z prędkością trzykrotnie większą niż normalnie. Oznacza to, że może skopiować trzy traktaty (lub po jednym egzemplarzu z trzech różnych traktatów, i tak dalej) w jednym sezonie, albo zdobywa 18 + trzykrotność jej poziomu w Umiejętności Profession: Scribe punktów do kopiowania summae. Księgi skopiowane szybko mają jakość niższą o jeden punkt niż oryginał.
Księgi skopiowane przez osoby pozbawione odpowiednich umiejętności stają się uszkodzone. W najprostszym przypadku skryba pomija drobne znaki, które są istotną częścią znaczenia, uznając je za zwykłe plamy atramentu. W bardziej skomplikowanych przypadkach, skryba „poprawia” fragmenty tekstu, tworząc bełkot. Tak uszkodzony tekst jest bezużyteczny.
Postać musi umieć czytać i pisać w języku, w którym napisana jest księga, aby ją skopiować bez uszkodzenia. Minimalny poziom to 3 by dokładnie skopiować księgę. Postać musi mieć co najmniej 1 poziom w odpowiedniej wiedzy o królestwie mocy (mocy Magii, mocy Faerie, mocy Boskich lub mocy Piekielnych) lub podobnej Umiejętności, aby skopiować tekst dotyczący Nadnaturalnej Umiejętności bez uszkodzenia. Postać musi mieć co najmniej 1 poziom w Magic Theory, aby poprawnie skopiować księgę o Sztukach Hermetycznych lub o Parma Magica. Magic Theory nie może być zastąpione Umiejętnością w tym przypadku.