Ars Magica

W życiu każdego maga przychodzi zwykle moment, w którym zechce przekazać swoją wiedzę dalej. Kodeks Hermesa nakłada na mistrza obowiązek poświęcenia uczniowi jednego sezonu nauki w każdym roku — kosztem własnych badań — lecz w zamian uczeń pomaga w pracy laboratoryjnej, znacząco ją usprawniając.

Uczniowie stają się także najbliższymi towarzyszami maga, często jedyną trwałą więzią ludzką, jaką ten posiada. Dla wielu magów uczeń jest tym, czym dla innych jest syn lub córka — żywym dziedzictwem, które przetrwa po ich śmierci.

Wśród pospólstwa zdarzają się czasem jednostki obdarzone Darem — rzadką, naturalną zdolnością do magii. Tylko takie osoby mogą zostać uczniami, a później magami. Na szczęście dla tych, którzy ich szukają, osoby obdarzone Darem zwykle rzucają się w oczy.

Zwykle są:

• inteligentniejsze i bardziej dociekliwe od rówieśników,
• niepasujące do zabobonnej, prostej społeczności,
• narażone na niezwykłe zdarzenia i uwagę istot nadnaturalnych.

W niemal każdej większej osadzie znaleźć można dziecko, o którym krążą plotki: że chodzi nocami po lasach, że ma zbyt bystry język, że „coś jest z nim nie tak”. Często właśnie takie osoby okazują się potencjalnymi uczniami.

Samo szukanie ucznia może stać się doskonałym wątkiem fabularnym — zwłaszcza gdy rodzinie nie w smak oddanie dziecka, albo gdy w poszukiwaniach przeszkadzają wrogowie maga czy rywalizujące stronnictwa. Jeśli jednak poszukiwania mają marginalne znaczenie dla historii dopuszcza prostą procedurę:

• Za każdy sezon poszukiwań wykonaj rzut stres die + Percepcja
• Wynik 12+ oznacza znalezienie odpowiedniego dziecka,
• Fuszerka: mag zostaje oszukany — przez samo dziecko, lub przez siłę nadnaturalną, która podsuwa mu nie tego, kogo trzeba.

Standardowo uczeń powinien mieć co najmniej siedem lat, bo młodsze dzieci nie są w stanie rozpocząć edukacji. Zdarzają się uczniowie starsi, choć osoby powyżej dwudziestki to rzadkość — zwykle zdążyli już posiąść inne moce nadnaturalne, które utrudniają szkolenie w sztuce hermetycznej.

Dla dziecka, nawet obdarzonego Darem, zabranym ze swojego świata przez maga — często obcego, czasem przerażającego — jest to wydarzenie wstrząsające. Niekiedy uczeń może być:

• porwany,
• zwabiony obietnicą wiedzy lub potęgi,
• odsprzedany przez rodzinę, która nie radzi sobie z dziwacznym zachowaniem dziecka.

Zdarza się też, że młody adept idzie za magiem z własnej woli i z zapałem, widząc w nim wybawienie od biedy lub prześladowań. Jednak — co istotne — Kodeks Hermesa nie wymaga zgody ucznia. Z prawnego punktu widzenia mag może pozyskać go w dowolny sposób, o ile później zapewni mu właściwą naukę i traktowanie, jakie nakazuje Kodeks.

Gdy mag wprowadzi już swojego ucznia do Zgromadzenia, rozpoczyna się właściwa edukacja. Kodeks Uzupełniający zawiera wiele orzeczeń określających relację pomiędzy mistrzem a adeptem. Uczeń staje się formalnie „własnością” mistrza od początku sezonu, w którym ten otwiera mu tajniki Sztuk. Od tego momentu mag musi osobiście szkolić ucznia przynajmniej przez jeden sezon w każdym roku — sezon otwarcia Sztuk liczy się jako pierwszy z tych obowiązkowych.

Wyłącznie członek Domu Bonisagus może w dowolnym momencie rościć sobie prawo do ucznia innego maga — prawo to jest święte i nienaruszalne. Żaden inny mag nie ma prawa ingerować w relację mistrz–uczeń. Adept nie może samodzielnie wybrać nowego nauczyciela, chyba że jego obecny mistrz zaniedbuje obowiązek szkolenia.

Skrzywdzenie ucznia traktowane jest jako atak na maga-mentora i podlega surowym karom. Samo wykorzystywanie ucznia nie jest wprawdzie złamaniem Kodeksu ale magowie, którzy źle traktują swoich adeptów, zyskują w Zakonie złą reputację. Mistrz może przekazać ucznia innemu magowi, o ile obaj się na to zgadzają. Zgoda samego ucznia nie ma znaczenia.

Do prowadzenia edukacji stosuje się zasady z rozdziału Doświadczenie i Rozwój. Pamiętaj, że mag musi przeznaczyć jeden sezon rocznie na własną edukację. W pozostałych może pozwolić uczniowi na naukę z ksiąg lub oddać go innym nauczycielom. Większość magów dopuszcza dodatkowe studia. Warto kształcić ucznia szeroko, również w umiejętnościach innych niż wyłącznie Sztuki, tak aby po latach osiągnął poziom kompetencji uznawany w Zakonie za właściwy dla młodego maga.

Uczeń, nieposiadający własnej Parma Magica, cierpiałby stale na karę –3 do wszystkich działań z powodu Daru. Dlatego uznano, że nieudzielanie uczniowi części swojej Parma podczas nauki jest naruszeniem obowiązku szkolenia. Jeśli poziom Parmy mistrza wynosi trzy lub mniej, nie zapewnia ona dodatkowej Ochrony Magicznej, ale nadal tłumi efekt Daru, jak tego wymaga prawo.

Zasady: „Możesz także objąć ochroną Parma Magica jedną osobę za każdy punkt zainwestowany w Parma Magica, oczywiście za jej zgodą. Jeśli mag chroni innych, jego efektywny wynik w Parma Magica jest zmniejszany o 3 punkty, zarówno dla niego, jak i dla osób, które chroni.Jeśli mag ma posiada Parma Magica na poziomie 3 lub mniej, jego Parma Magica zapewnia każdej postaci, łącznie z nim samym, Odporność Magiczną na poziomie 0.”

Jeden z sezonów nauczania musi zostać poświęcony na otwarcie Sztuk Hermetycznych. W jego trakcie adept nie uczy się niczego innego — technicznie: zdobywa jedynie poziom 0 w piętnastu Sztukach.

Jeśli mistrz ma w którejkolwiek Sztuce poziom poniżej 5, to podczas otwarcia Sztuk automatycznie nadaje uczniowi Wadę Ułomność (Deficiency) w tej dziedzinie (Deficient Technique - Major Hermetic Flaw, Deficient Form - Minor Hermetic Flaw). Jest to traktowane przez Trybunały jako Pomniejsze Przestępstwo, objęte silną społeczną dezaprobatą. Z tego powodu niewielu magów podejmuje się szkolenia, zanim osiągną poziom 5 w każdej z Sztuk.(Zaznaczyć należy, że istnieją też inne, niezależne od mistrza źródła Ułomności, które nie stanowią przestępstwa.)

Przed otwarciem Sztuk można nauczać ucznia Teorii Magii, lecz nie wolno nauczać żadnej z Sztuk ani zaklęć.

Jeśli kandydat posiada już niehermetyczne Zdolności Nadnaturalne, to aby otworzyć dla niego tajniki Sztuk, mistrz musi uzyskać Intellego Vim Lab Total równy lub wyższy niż:

• 5 × poziom odpowiedniej umiejętności
• oraz co najmniej 10 dla umiejętności wynikających z Pomniejszej Zalety (Minor Virute)
• lub 30 dla umiejętności wynikające z Zalety Głównej (Major Virtue)

W przypadku nadnaturalnych Zalet bez powiązanej umiejętności wymagane są wartości:

• 10 dla Minor Virtue i 30 dla Major Virtue

Jeśli adept ma wiele takich zdolności, sumuje się ich poziomy przy ustalaniu wymagań.

Jeśli IntVim Lab Total tylko dorównuje wymaganej wartości, zdolności nadnaturalne zostają utracone przez ucznia w chwili otwarci tajników sztuk. Jeśli jest dwukrotnie wyższy, mistrz może zdecydować, czy zachować zdolność, czy przekształcić ją w Cechę Hermetyczną (zachowując klasyfikację: Minor pozostaje Minor, a Major — Major). Możliwe jest także ocalenie jednych umiejętności, a utrata innych — o ile ogólny wynik pozwala na otwarcie Sztuk.

Dobrym zwyczajem jest umożliwienie przyszłemu uczniowi wcześniejszej nauki łaciny oraz Teorii Magii, by stał się bardziej użyteczny w laboratorium. Jednak dopóki Sztuki nie zostaną otwarte, dziecko nie jest jeszcze uczniem — i może zostać pozyskane przez innego maga.

Kradzież innemu magowi oczywistych kandydatów na uczniów jest źle widziana i może zostać ukarana, natomiast uwolnienie obdarowanego, którego ktoś wykorzystuje jedynie jako asystenta laboratoryjnego, jest postrzegane dobrze. Trybunały często nakazują takim magom albo natychmiast rozpocząć szkolenie, albo oddać ucznia komuś, kto to zrobi.

Podstawową korzyścią jaką daje magowi uczeń, jest wsparcie w laboratorium — jego Inteligencja oraz poziom Teorii Magii dodawane są do wyniku Lab total mistrza. Jeśli mag pragnie jedynie pomocnika w pracy badawczej, wystarczy śledzić rozwój tych dwóch cech. Po piętnastu latach takiego szkolenia uczeń zostaje pełnoprawnym magiem i opuszcza służbę mistrza.

Jeżeli jednak uczeń zostanie stworzony jako pełnoprawna postać, może z czasem stać się nie tylko najbliższym towarzyszem maga ale również ważnym członkiem Zgromadzenia. Aby opracować ucznia jako bohatera, należy określić jego Cechy, Zalety i Wady, a także Umiejętności odpowiednie dla dziecka lub młodej osoby. Konieczne jest oczywiście posiadanie przez niego Daru, bez którego nauka Hermetycznej magii jest niemożliwa.

Warto zastanowić się, czy uczeń powinien posiadać dodatkowe nadnaturalne zdolności, pamiętając, że ich obecność może utrudnić lub uniemożliwić otwarcie Sztuk — należy więc sprawdzić czy mag jest do tego przygotowany. Zdolności początkowe powinny odzwierciedlać to, czego postać nauczyła się w dzieciństwie.

W trakcie rozwoju sagi należy regularnie aktualizować Umiejętności, Sztuki, znane zaklęcia oraz inne statystyki ucznia — dokładnie tak, jak w przypadku każdej innej ważnej postaci. Dzięki temu adept rośnie w siłę wraz z historią, a jego więź z magiem i Zgromadzeniem nabiera narracyjnej głębi.

W pełni opracowana postać ucznia może stać się grywalnym bohaterem. Należy jednak pamiętać, że adept nie posiada naturalnej roli w opowieści: grogowie i strażnicy walczą, towarzysze służą umiejętnościami, zaś magowie władają potężnymi czarami. Uczeń pozostaje w cieniu wszystkich tych ról — słabszy w walce, mniej kompetentny niż towarzysz i daleki jeszcze od potęgi maga.

Mimo to wiele historii zyskuje właśnie dzięki uczniom, którzy — pozbawieni ochrony i autorytetu swojego mistrza — muszą polegać na sprycie, odwadze i ograniczonych, lecz niezwykle barwnych umiejętnościach magicznych. W szczególności, gdy w pobliżu nie ma Maga, którego potęga przyćmiłaby młodzieńczy talent.

Dla maga-mentora największe możliwości odgrywania roli pojawiają się w momentach bezpośrednich interakcji z uczniem. Aby to podkreślić, wielu graczy pozwala, by ucznia odgrywał inny członek trupy, lub traktuje go jako postać wspólną, podobnie jak giermków i grogów — tak, by różni gracze mogli nim kierować w zależności od potrzeb sceny.

Zakończenie nauki — przypieczętowana jest egzaminem czeladniczym (Gauntlet) ucznia. Zwykle przeprowadzanym po piętnastu latach szkolenia. Próba ta, ustalana przez parensa, ma dowieść, że adept jest godzien miana pełnoprawnego maga. Jeżeli uczeń jej nie zda, pozostaje pod opieką mistrza, tradycyjnie na kolejny rok.

W przypadku trzykrotnego niepowodzenia, sprawę przejmują Quaesitores, którzy od tej pory wyznaczają kolejne egzaminy. Ma to zapobiec sytuacji, w której parens tworzy niemożliwe do przejścia próby, chcąc zatrzymać ucznia jako darmowego pomocnika.

Uczeń, który oblał wiele takich egzaminów, zwykle zyskuje reputację nieudolnego — i niesie ją ze sobą nawet po pomyślnym zaliczeniu egzaminu — lecz poza tym nie spotyka go żadna formalna kara.

Quaesitores z reguły przygotowują łagodniejsze próby niż większość parensów, badając jedynie podstawowe kompetencje. Dzięki temu nawet uczniowie wychowywani przez mistrzów o trudnym charakterze lub niezrozumiałych metodach (Wada: Incomprehensible, Minor, General) mają realną szansę na pomyślne ukończenie nauki.